حقوق و اخلاق، از تلاقي تا تفاهم
حقوق و اخلاق، از تلاقي تا تفاهم
پژوهش نامه حقوق اسلامی سال دوازدهم، شماره دوم- پائیز و زمستان 1390
چکیده:
سابقه‌ي دو نهاد حقوق و اخلاق و رابطه‌ي اين دو با هم را به نوعي مي‌توان مساوي با سابقه‌ي عمر بشر دانست، اما اين سابقه‌ي طولاني مانع از وجود مبادلات فراوان در مورد نوع و ميزان اين رابطه و باعث نيل به يک توافق ماندگار ميان انديشمندان دو حوزه در تنظيم رابطه‌ي اين دو نهاد نشده است.
حقوق و اخلاق عليرغم اشتراکاتي که در حوزه‌هاي هدف، گستره و... دارند در همين حوزه‌ها داراي تفاوت‌هاي جدي هستند که همين امر ضرورت وجود ساز و کارهاي خاص براي تحقق و عينيت يافتن هر کدام از آنها را ايجاب مي‌نمايد.
عمده‌ي نظرات انديشمندان در تنظيم رابطه‌ي اين دو حوزه را مي‌توان در ذيل دو عنوان حمايت حداکثري يا حداقلي حقوق کيفري از اخلاق جاي داد. به عبارتي پس از تعيين محل‌هاي تلاقي اين دو عنوان و در مقام تبيين رابطه‌ي مناسب جهت حل مشکل در فروض تلاقي، برخي قائل به حمايت حداکثري حقوق کيفري از اخلاق هستند و آن را عام و فراگير مي‌شمرند، در مقابل، گروهي معتقد به حداقلي حمايت حقوق کيفري از اخلاق بوده و آن را منحصر در موارد غيرقابل اجتناب مي‌دانند و قائل به راهکارهاي جايگزين هستند.
در اين بين مي‌توان نظريه‌اي را تحت عنوان نظريه‌ي بنيادين مطرح نمود که مقام ثبوت و اثبات را از هم تفکيک مي‌نمايد و در مقام ثبوت معتقد به حمايت حداکثري حقوق از اخلاق براي حاکم و در مقام اثبات معتقد به حمايت ناظر به مقتضيات و شرايط براساس نظر حاکم جامعه و با مکانيزم‌هاي مختلف و متنوع ناظر به متخلف است که اين همان نظريه‌ي اسلام و مبتني بر قاعده‌ي «التعزير لکل عمل محرم» مي‌باشد.
واژگان کليدي: حقوق، اخلاق، حمايت حداکثري، حمايت حداقلي، نظريه‌ي بينابين.
- سياست جنايي اسلام از منظر انديشمندان غربي و نقد و تحليل آن
- تأثير سياست جنايي سركوبگرانه بر نرخ ارتكاب جرائم با نگاهی به سیاست جنایی اسلام
- افساد فيالارض و جرايم عليه اخلاق
- مصاديق جرائم با انگيزه هاي مذهبي
مطالب مرتبط:
برای ارسال نظر، باید در سایت عضو شوید.
