تحليل فقهي معافيت قتل در فراش

فقه اهل بیت / تابستان و پائیز 1391، سال هجدهم- شماره 70 و 71

چکیده:

بحث قتل در فراش كه در مادة 630 ق.م.ا. منعكس شده است، داراي ريشة فقهي است و مشخصاً متخّذ از مسالة 28 كتاب تحريرالوسيلة حضرت امام(ره) مي‌باشد. در عين حال نظرات فقها در اين موضوع داراي يكسري تفاوت‌ها مي‌باشد.

فقهاي شيعه در اين موضوع دوگونه نظر دارند؛ گروه اول كه متشكل از اغلب فقهاست، قائلند كه مرد حق قتل زاني و زانيه را دارد اگرچه بر خلاف غالب فقهاي اين گروه، برخي اين حق را مشروط به احصان زاني يا احصان زاني و زانيه مي‌دانند.

نظر دوم كه آيت‌الله خويي(ره) مبيِّن آن است، قتل زاني و زانيه را توسط شوهر نه تنها داراي اشكال بلكه ممنوع مي‌داند كه مباني اين نظر از جهات مختلف قابل نقد و تأمل است.

فقهاي اهل سنت اعم از شافعي، مالكي، حنبلي و حنفي در مجموع معتقدند اگر مردي، اجنبي را در حال زنا همسر خويش ببيند و او را به قتل برساند و زناي محصنة وي را اثبات نمايد، قصاص نخواهد شد. البته برخي احصان را شرط ندانسته و نفس اثبات زنا را باعث معافيت شوهر از قصاص مي‌دانند؛ هر چند در تعداد شهود لازم براي اثبات موضوع، اختلاف نظر وجود دارد.

در باب حكمت حكم نيز چهار احتمال تحريك و تهييج روحي شوهر، دفاع مشروع از عرض و ناموس، اجراي حد الهي و مهدورالدم بودن زاني و زانيه وجود دارد كه برخي از آنها در ميان فقها قائلاني دارد و دفاع مشروع طرفداران بيشتري را به خود اختصاص داده است.

واژگان كليدي: قتل، فراش، احصان، دفاع مشروع، فقها.

دریافت مقاله